Bóbr europejski jest w Polsce zwierzęciem rodzimym. We wczesnym średniowieczu należał do jednych z najpospolitszych zwierząt w naszym kraju. Wielowiekowa eksploatacja łowiecka, a także przekształcanie naturalnych siedlisk bobrowych doprowadziły do prawie całkowitego wytępienia tego gatunku. Przyjmuje się, że na terenach znajdujących się w obecnych granicach naszego państwa bobry prawie doszczętnie wyginęły w drugiej połowie XIX w. W odrodzonej Polsce ten ginący gatunek objęty został ochroną ścisłą na mocy dekretu z 1919 roku oraz ustawy o ochronie przyrody z 1934 roku. Po długotrwałym regresie liczebności bobra, w okresie międzywojennym nastąpił pewien jej wzrost. W 1928 roku stan populacji bobra w Polsce szacowano na 235, a w 1939 roku na 400 osobników. W roku 1968 liczebność bobrów oceniano na 300 osobników, w roku 1972 na 350 a w roku 1975 już na 500 osobników. Obecnie populacja bobra szacowana jest na ponad 10 tys. szt. Zwierzęta te często mają zbawienny wpływ na stosunki wodne na terenach, które zasiedlają. Bobrowe stawy spłaszczają fale powodziowe, stabilizują poziom wód gruntowych, a brzegi rzek przed erozją chronią drzewa wyrastające z reszty żeru pozostawionego przez zwierzęta. Ponadto zwolnienie biegu rzek sprzyja zwiększeniu bioróżnorodności. W sąsiedztwie bobrowych siedlisk pojawiają się liczne gatunki ptaków, np. żuraw, bocian czarny czy czapla. Z drugiej strony ten “wodny inżynier” jest przyczyna wielu szkód, od podtapiania sporych fragmentów lasu i wyłączania ich z użytkowania do “wycinania” całych liściastych fragmentów upraw i młodników. Z roku na roku wzrasta kwota przeznaczana na wypłatę odszkodowań za szkody wyrządzone przez te gryzonie. W 2012 r. na straty spowodowane przez wszystkie zwierzęta chronione przeznaczono niemal 14 mln zł, z czego aż 12 mln zł pochłonęło pokrycie szkód wywołanych przez bobry. Dodatkowo Lasy Państwowe w ciągu ostatnich dwudziestu lat straciły ponad 30 mln zł. Tyle kosztowała utrata ponad 200 tys. m sześc. drewna na leśnych terenach podtopionych przez bobry.
Na terenach leśnych najczęściej spotkamy efekty działalności bobrów, sam bóbr jest zwierzęciem ostrożnym, dzięki prowadzeniu nocnego trybu życia nie bywa zbyt często widziany przez nas.
Fot. Ewa Muszyńska-Roth