Pojawienie się po raz drugi Pandy w wersji 4×4 u wielu osób wzbudzało na twarzy uśmiech politowania. Panda jednak wbrew obiegowym opiniom okazała się trwała i mimo niewielkiego prześwitu sprawna w terenie. Czy jest konkurentem małych terenówek?
Trochę historii i danych technicznych.
Historia Pandy 4×4 rozpoczęła się w 1983 r., kiedy to Fiat w współpracy z austriacką firmą Steyr-Puch wprowadził na rynek wersję z dołączanym mechanicznie tylnym napędem. Auto posiadało zmienione przełożenia w mechanizmach różnicowych, krótsze przełożenia skrzyni biegowej i pochodzący z Lanci silnik o poj. 965 cm3 i mocy 48 KM. Autko było bardzo popularne w krajach alpejskich, produkcję zakończono po kilku modernizacjach (głównie dotyczyły one silników) w 2003 r. Pandę II z napędem 4×4 wprowadzono na rynek w 2004 r. oferując na początku jeden silnik benzynowy, do którego w 2005 r. dołączył silnik diesla. Pandę 4×4 oferowano w trzech odmianach:
- Wersja standardowa 4×4,
- Cross – posiada dodatkowo blokadę mechanizmu różnicowego,
- Monster – jest to limitowana seria wyprodukowana w ilości 695 egzemplarzy,
- Climbing – dodane poszerzenia nadkoli i zmienione zderzaki.
Panda III generacji pojawiła się na rynku w 2011 r. W tabeli przedstawiam modele silników II generacji oraz ich parametry:
rodzaj zasilania | pojemność | moc [KM] / przy obr/min | mom. obr. [Nm]/przy obr/min | prędkość [km/h] | 0-100km/h [s] |
Silnik benzynowy | 1,2i 16V | 60/5000 | 102/2500 | 145 | 20,0 |
Silniki diesla | 1,3i 16V | 70/4000 | 145/1800 | 155 | 16,1 |
1,3i 16V | 75/4000 | 145/1400 | 155 | 15,9 |
Nadwozie i wnętrze auta.
Charakterystyczne pudełkowate nadwozie nie jest pozbawione uroku, przywołuje na myśl dojrzałe terenówki w skali mini. Małe zwisy skutkują dobrymi kątami natarcia i zejścia, w połączeniu z podwyższonym prześwitem i niezbyt dużym rozstawem osi wpływa to pozytywnie na walory terenowe. Wnętrze nie odbiega niczym od wersji „cywilnej”, nadal nie będzie tu dużo miejsca na szerokość a prawe kolano kierowcy będzie chwilami obijać się o masywny środkowy kokpit. Jakość tworzyw nie powala na kolana, dokładność spasowania jest jednak satysfakcjonująca. Omawiana Panda II ma kokpit składający się w dużej części z plastiku, jest on nieco twardy, w zamian zagwarantowano nam niezłą ergonomię. W wnętrzu wygospodarowano Rewolucyjne zmiany dokonały się dopiero w Pandzie III. Stosunkowo łatwo znaleźć wygodną pozycję za kierownicą, widoczność jest dobra. W wyposażeniu możemy otrzymać poduszki pasażera, boczne, kurtynowe, klimatyzację manualną lub automatyczną, spryskiwacze reflektorów i elektrycznie otwierany dach (panorama) oraz system nawigacji satelitarnej. Niezbyt duży bagażnik łatwo powiększyć składając tylne siedzenia. W wnętrzu znajdziemy również kilka schowków. Panda 4×4 oferowana była w kilku wersjach opisanych w wstępie.
Tabela przedstawia poszczególne wymiary auta:
Wymiary/dane techniczne | 5 drzwi |
długość [mm] | 3574 |
wysokość [mm] | 1605 |
szerokość [mm] | 1632 |
rozstaw osi [mm] | 2305 |
liczba miejsc | 4 |
Prześwit [mm] | 165 |
Pojemność bagażnika [l] | 205/780 |
Silniki i przeniesienie napędu.
Silniki Fiata są ogólnie znane i należą do udanych jednostek. Silnik benzynowy dysponuje zbyt niskim momentem obrotowym i wkręcanie go na obroty skutkuje stosunkowo wysokim zużyciem paliwa. Silnik diesla wydaje się być idealnym połączeniem efektywności i ekonomiki. Benzynowe silniki Pandy są mało awaryjne, gorzej zbywa osprzętem, zdarzają się awarie przepustnicy, pompy cieczy chłodzącej i pompy paliwowej. Trzeba zwracać uwagę na pasek rozrządu. Warto monitorować jego stan po przebiegu 60 tys km i wymienić po 90 tys km. Jazda w warunkach terenowych powoduje dość wysokie spalanie, konieczność trzymania niezbyt mocnego silnika na wyższych obrotach generuje spalanie zbliżone do 9 l/100 km. Mały diesel sprawia mniej kłopotów, bo w napędzie rozrządu zastosowano niezawodny łańcuch, wymaga jednak paliwa wysokiej jakości wynagradzając to niskim spalaniem. Skrzynia biegów jest typowa dla tańszych Fiatów i nie pracuje w sposób idealny, daje się jednak „wyczuć” i nie sprawia większych problemów. Układ przeniesienia napędu wykorzystuje sprzęgło lepkościowe usytuowane przy osi tylnej. Podczas jazdy po suchej, równej nawierzchni ponad 90% momentu napędowego przenoszone jest na przednią oś. W momencie wystąpienia różnicy prędkości obrotowej kół przednich i tylnych sprzęgło lepkościowe przekazuje część napędu na tylną oś załączając napęd 4×4. Wybrane wersje dysponują możliwością blokowania w/w sprzęgła lepkościowego 50/50. Dzięki swej prostocie układ ten jest zaskakująco sprawny.
Zawieszenie, hamulce i komfort jazdy.
Panda 4×4 posiada 14-calowe koła, osłony podwozia, wzmocnione zawieszenie przednie i zmienione zawieszenie tylnych kół, dodatkowo wzmocniono szkielet nadwozia. Z przodu tradycyjnie wykorzystano kolumny McPherson, z tyłu zamiast tradycyjnej belki skrętnej zastosowano dwa niezależne wahacze wleczone pozwalające umiejscowić tylny mechanizm różnicowy. Na obu osiach zamontowano również stabilizatory. Dzięki takiemu rozwiązaniu wzrósł komfort jazdy oraz precyzja prowadzenia. Dzięki podwyższonemu i wzmocnionemu zawieszeniu Panda 4×4 doskonale sprawdza się również w mieście, gdzie dziury i krawężniki nie są dla niej straszne. Układ hamulcowy wykorzystujący tarcze jest skuteczny, odporny na przegrzanie i dzięki niskiej masie auta należy do trwałych podzespołów. Droga hamowania z prędkości 100 km/godz oscyluje w okolicach 40 m.
Opinie użytkowników.
Szymon, RDLP Olsztyn: Posiadam wersję Cross 1.3 Multijett 70KM 2006rok .Jestem z niej bardzo zadowolony. Sprowadziłem ją z Francji w przystępnej cenie. Wersja Cross ma wzmocnione podwozie, stalową kratę pod silnikiem, plastiki poszerzające nadwozie nadające charakteru terenowego, osłaniające przed zarysowaniami od błota i krzewów, osłonę wału napędowego oraz większe koła 15”. Przód samochodu całkiem odmieniony, często mylony z Skodą Yeti (większy zderzak od benzynowych Pand, lampy z halogenami). Bagażnik mały 200litrów, jednak wystarczające dla codziennej pracy leśnika. Do samochodu wsiada się wygodnie, miejsce kierowcy i pasażerów jest umieszczone dość wysoko. Komputer pokładowy jest mocno rozbudowany. Na przejechane 25tys. km po lesie mogę powiedzieć, że samochód jest dzielny terenowo, potrafi zaskakiwać. Małe wymiary powodują dość dużą zwrotność w lesie. Przy długości 3,5m można szybko zawrócić na wąskiej leśnej drodze. Wyposażony jest w klimatronic, regulację kierownicy, el. szyby i lusterka, kontrolę trakcji, poduszki powietrzne w siedzeniach, szyby atermiczne i mnóstwo schowków. W mojej wersji jest szklany, odsuwany dwupłaszczyznowo dach, szybko można wychłodzić nagrzane wnętrze na słońcu i podglądać korony drzew nie wychodząc z samochodu. Zaletą jest niskie spalanie, zważywszy na to, że jest to samochód cięższy o 425kg od zwykłej Pandy ważącej 840kg i napęd stały na obie osie. Spalanie w cyklu 20% asfalt, 80% las kształtuje się na poziomie 6,2-6,8l/100km. Przy silnych mrozach i dużej ilości śniegu 7,5-8l/100km. Jako ciekawostkę podam, że komputer samochodu zawyża średnio spalanie o 1,5litra. Silnik jest wrażliwy na jakość paliwa, musiałem po imporcie regenerować wtryski (550zł/szt.). Fiat Panda ma 8letnią gwarancję na perforację blachy.
Samochód nie wymaga zbyt wielu napraw, wiele części pasuje od „zwykłej” Pandy, a minusem są dość drogie części karoserii wyróżniające tą wersję. Być może wiązać się to z małą popularnością tej wersji w Polsce. Wiele remontów można samemu wykonać. Prześwit pozwala na bezproblemową jazdę na gorszych leśnych drogach.
Wady i zalety.
Zalety:
- dostępność różnych wersji 4×4,
- sprawny układ napędowy 4×4,
- niski koszt użytkowania (opłaty),
- satysfakcjonująca dzielność terenowa.
Wady:
- nieduży bagażnik,
- niezbyt sprawny system przewietrzania wnętrza,
- 4 miejsca w wnętrzu,
- stosunkowo wysokie spalanie silnika benzynowego,
- średni prześwit.
Podsumowując: Biorąc pod uwagę gabaryty, cenę i ekonomię użytkowania jest to ciekawa oferta na rynku. O dzielności terenowej niech świadczy fakt pokonania przez parę Czupik i Stokłosa w 2005 r. ponad 52 tys. km w ciągu 147 dni trasami biegnącymi prze takie państwa jak egzotyczne państwa, jak Namibia, Botswana, Zambia, Tanzania i Etiopia….. Fiat z silnikiem spalił łącznie prawie 3 400 litrów ON (średnio 6,4 l /100 km). Para spędziła za kółkiem w sumie 866 godzin, jadąc ze średnią prędkością 60,5 km/h i pokonując dziennie 357 km. W myśl opinii załogi „Fiat nie był awaryjnym pojazdem, wymienialiśmy osłony przegubów, amortyzatory i klocki hamulcowe. Silnik nie sprawiał problemów”. Patrząc na większość dróg leśnych można stwierdzić, że Panda 4×4 poradziłaby sobie na większości z nich. W naszych warunkach gwarancją długowieczności Pandy 4×4 jest bieżący serwis i dbałość o dobrej jakości paliwo.
Pozdrawiam terenowo.
Seba 4×4